av13
 
Bunkernummer
AV13
Oud Bunkernummer
AW13
Lokatie
Wetteren
Toegankelijkheid
Schietgaten zijn vrij. Deurgat afgesloten met houten deurtje. Bunker ligt volledig op privéterrein
Aantal kamers
2 achteraan verbonden kamers, een koepel en een sas
Aantal schietgaten
2
Type geschut
2 x MI
Bijhorende vuurrichting
Zuidoosten en Oosten-Noordoosten

Korte beschrijving van de bunker

  • Uitwendige kenmerken.
  • Globaal was de bunker volgens de basisplannen voorzien om gecementeerd te worden. Men heeft echter in een herziening geopteerd de bunker effectief volledig te ommuren met baksteen.
  • Daarnaast heeft men er bij de herziening van het grondplan ook voor gekozen de originele betonnen bunker niet zo direct meer te volgen qua randen waardoor het globale uitzicht van de bunker aan de buitenkant niet meer de typische bunkervormen vertoonde.
  • Zo zat het oreillon, het schietgat richting Kwatrecht en de ganse structuur van de koepel, verborgen achter een sterk afwijkende bakstenen gevel.
  • De bunker was zodanig uitgewerkt dat als de nepgevel sterk mocht beschadigd raken, men nog steeds het baksteenmotief zou te zien krijgen dat nog eens extra werd aangebracht aan de binnenkant van het oreillon en de gevel met het schietgat.
  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • Het schietgat richting spoorlijn zat verborgen achter metalen luiken, openend in 2 richtingen, elk 0.50m x 1.40m (BxH). Op deze luiken waren mogelijks bijkomend nog eens valse houten raamprofielen gekleefd om het geheel nog specifiek het uitzicht van ramen te geven. .
  • Het schietgat richting Kwatrecht kerk zat verborgen achter een grote houten poort.
  • Er zijn heden nog zeer weinig resten van de originele baksteenommuring aanwezig.
  • Bij het originele concept van de bunker was het dak allicht volledig geverfd in een kleur (tot op heden onbekend) op het blote, glad gecementeerde beton van het dak. Of de koepel in dat geval nog extra verstoken zou worden is tot op de dag van vandaag ook niet duidelijk.
  • Bij het vernieuwde concept kreeg de bunker een zadeldak aangemeten in blauwe Boomse pannen hetwelke in elk geval ook hier opnieuw platter zal uitgewerkt zijn dan zelfs op de herziene tekeningen voorgesteld.
  • Hoe de koepel hierbij extra werd gecamoufleerd, blijft voorlopig een raadsel.
  • Het toegangssas was voorzien van een sterfputje.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Het globale uitzicht van deze bunker was dit van een soort stal voor runderen.
  • Structuur.
  • Twee achteraan verbonden kamers en een sas.
  • Tussen de twee kamers is ook nog een koepel voorzien.
  • De schietgaten kijken bij deze bunker ook niet in dezelfde richting.
  • Een van de schietgaten kijkt in de richting van het veldwegeltje komende van de Oosterzelesteenweg langs de spoorlijn. Het tweede schietgat kijkt uit richting kerk van Kwatrecht.
  • Elke kamer was voorzien voor het opstellen van een mitrailleur.
  • Opmerkingen.
  • Dit was een vooruitgeschoven bunker op de voorlinie tussen de spoorlijn Oostende-Brussel en de steenweg Gent-Aalst. Hij staat vlak naast de spoorlijn tussen A40 (140 m) en AV14 (638 m).
  • Hij is in hoek opgesteld met A40 zodat ze samen een groter gezichtsveld en schietbereik hadden.
  • Standaard was de bunker voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleurs. Daarnaast had hij ook voorzieningen voor de opstelling van Hotchkiss- en Coltmitrailleurs.
  • Het bunkertje zijn aandeel in het bouwproject A bedroeg origineel 78.085,80 Bef. Met inbegrip van wat gemeenschappelijke kosten zoals onder andere de niet individueel verdeelde beplantingen moet deze prijs allicht opgetrokken worden tot 78.153.30 Bef. Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 108.453,30 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
  • De bunker is volledig vrijgemaakt maar sinds enkele jaren staat hij op een volledig afgespannen terrein op een kleine paardenweide. De ingang is heden afgesloten met een houten deurtje met een hangslot.
  • U kunt de bunker wel reeds vrij goed zien vanaf de veldwegel langs de spoorlijn.
  • De bunker heeft wel vrij veel sporen van strijd. Zo is het schietgat in de richting van van de veldwegel langs de spoorlijn zwaar beschadigd. Ook zijn er vrij veel projectielinslagen uit de richting van Kwatrecht.
  • Belangrijke gebeurtenis op het einde van WOII naast deze bunker.
  • Op 19 september 1944 moest op Vantegem noodgedwongen een Boeing B17 (beter gekend als een vliegend Fort) een noodlanding maken vlakbij de bunker AV13.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden

  • De bunker ligt langs de rechter kant van het veldwegeltje komende van de Oostezele-steenweg langs de spoorlijn richting Gent. In het verlengde van dit wegeltje komt u enkele honderden meters verder ook de bunker D19 nog tegen.
  • Deze bunker ligt volledig op privéterrein. U kunt de voorkant, linker zijkant en achterkant zien vanaf de veldweg langs de spoorlijn. De bunker zelf kan enkel worden van kortbij bezocht met toestemming van de eigenaar. Respecteer dan ook de privacy van de eigenaars aub.
Bijhorende foto's
Originele terreinschets horende bij deze bunker. Opnieuw is het bijhorend terrein toch vrij ruim. Onderaan is de spoorlijn Oostende-Brussel aangegeven.
Origineel grondplan van deze bunker. Zoals hier getekend, zou de ganse bunker aan alle kanten gecementeerd worden. Hier en daar zouden bijkomend wat afgeronde hoeken uitgemetst worden tot een gewone hoek.
av13
Doorsnede ABCD bij bovenstaand grondplan. Dit is een doorsnede door het toegangssas en het schietgat richting veldweg naar de steenweg. De bovenkant van de bunker zou in dit geval uitgecementeerd worden en het dak allicht gewoon geverfd worden in een passende kleur voor een dak. Er is geen speciale bijkomende camouflage voorzien voor de koepel.
Doorsnede EFG bij vorig grondplan. Deze doorsnede is door de koepel en toont ook rechts van de koepel het schietgat richting kerk van Kwatrecht (aangeven met kruisje). De betonnen wand achter de koepel is maar liefst 1.50 meter dik beton.
Doorsnede HFJ bij hetzelfde grondplan. Dit is een doorsnede door beide mitrailleurkamers, inclusief het schietgat richting Kwatrecht.
De Herziening van het grondplan horende bij deze bunker. Aan de betonnen structuur van de bunker werd niets gewijzigd. Hier wordt dus wel degelijk gekozen om de bunker zo goed als volledig te ommuren met baksteen, in plaats van enkel de hoeken uit te metsen en te cementeren. Het grootste verschil is dat men vanaf de toegang van de bunker, de baksteencamouflage sterk laat afwijken van de originele betonranden van de bunker. Het schietgat voor de mitrailleur richting Kwatrecht zit hierdoor zelfs vrij diep verborgen achter de bakstenen camouflagemuur. Het schietgat zat verborgen zoals op het plan te zien achter een vrij ruime allicht houten camouflagepoort. Dit moest het geheel nog meer het uitzicht van een runderstal geven. Deze grote poort is ook allicht de oorzaak dat het schietgat met bijhorende wand en oreillon, net zoals bij enkele andere bunkers de bovenkant van het raam boven het eigenlijke schietgat, werden voorzien van een klein baksteenmotief op de cementeer-lagen op het ruwe beton achter de houten neppoort.
Bijhorende herziening van doorsnede AB. Opnieuw moeten we echter vaststellen dat ondanks de herziening zeker het dak in praktijk nog eens platter zal uitgevoerd zijn.
Doorsnede CD bij het herziene grondplan. Rechts de neppoort voor het schietgat richting Kwatrecht kerk.

De bunker Av13 anno 1995. Toen lag hij nog in een veld en was vrij bereikbaar en aan de toegang beperkt geopend. Dit is het zicht dat men ongeveer moet gehad hebben vanop de veldweg naast de spoorlijn. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)

Zicht op het schietgat kijkende in de richting van Kwatrecht. Op de cementering ziet men duidelijk heel wat zware projectielinslagen. Op de uitstekende neus ziet men ook nog restanten van de originele baksteencamouflage, onder andere op het oreillon. De muur links met achteraan het tweede schietgat zat ook verborgen achter een baksteenmuur. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)

schietgat richting Wetteren

In de periode dat de bunker nog vrij in het veld stond, was de toegang nog beperkt geopend. De bunker was toen sterk in trek bij fans van Geo-tracking (het verstoppen van kleine zaken in verborgen structuren om dit dan door anderen te laten zoeken door middel van GPS informatie). De bunker werd jammer genoeg volledig afgesloten kort nadat het terrein werd afgesloten als paardeweide, mogelijks omwille van deze Geo-caching. (Foto: Collectie Kris Vlaeminck)

De bunker was net zoals zovele openstaande bunkers op dat moment een klein stort en de wanden volledig bekladderd met graffiti. (Foto: Collectie Kris Vlaeminck)

Vooraanzicht anno 2003. Dit is allicht het begin van de periode waarbij het terrein werd afgesloten als paardeweide. (Foto: Collectie Helene Duchene)

Zicht op de bunker anno 2006, gelegen op een afgesloten paardeweide.
Zicht op het zwaar beschadigde schietgat dat uitkeek op de richting van de veldweg langs de spoorlijn.
av13
Detail van dit zwaar toegetakelde schietgat. Men ziet nog duidelijk het gecementeerde baksteenmotief boven het schietgat. De bunker werd op dit schietgat vrij zwaar aangepakt in de meidagen 40. Het zijn zeker niet alleen inslagen van kogels. Er zijn vele inslagen van zwaardere, allicht mobiele kanonnen bij te bespeuren.
Detailblik van hetzelfde schietgat. Er zijn duidelijk projectielen in geslaagd de binnenkant van het schietgat te treffen. Ook hier ziet men het kleine baksteenmotief verder geschilderd en zijn de originele roosrode kleuren nog aanwezig.
Blik naar binnen door dit zwaar beschadigde schietgat. Niet zo leuk voor de toenmalige aanwezigen in de bunker is dat de bunker wel degelijk kogelinslagen telt op de achtermuur voorbij het schietgat. Er moeten gezien het blootliggend wapeningsijzer aan de toegangsdeur ooit zwaardere projectielen weten binnenvliegen zijn.
De rechter zijkant van de bunker met links een oreillon ter bescherming van het schietgat richting kerk Kwatrecht. U ziet ook duidelijk dat er vele projectielinslagen zijn. Rechts ziet u het toegangssas en de koepel. Dit gedeelte van oreillon, schietgat en achterhoek met koepel, zat volledig verborgen achter een valse baksteengevel. Voor het schietgat was een grote houten neppoort als camouflage van het schietgat. Dit moest dan de toegangspoort van de runderstal voorstellen.
av13

Detail van het eveneens zwaar beschoten tweede schietgat richting Kwatrecht. Dit gedeelte was nog eens bijkomend gecementeerd met een klein baksteenmotief, omdat dit in het zicht kon komen te staan als het schietgat was vrijgemaakt. Als men weet dat dit schietgat verborgen zat achter een grote poort, valt het zelfs op dat de projectielinslagen zich allen bevinden in de ruimte die zichtbaar kwam door deze poort open te zetten. Al de rest is praktisch gespaard gebleven van inslagen, wat logisch was omwille van de tweede baksteen camouflagemuur die hier nog eens bijkomend voor stond.

Binnenzicht door dit tweede schietgat. In elk geval lijkt ook deze bunker aan de binnenzijde volledig ontmanteld en ontdaan van al zijn originele toebehoren.
Achterkant van de bunker, heden afgesloten met een deurtje en een hangslot.
av13
 
Vorige (AV12)
Vorige (A46)
Volgende (AV14)
Volgende (AV14)